niedziela, 7 grudnia 2008

Hagiografia , czyli żywoty świętych należy do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego .Pojawiła sie w okresie wczesnochrześcijańskim ,ale apogeum osiągnęła właśnie w epoce średniowiecza .Autorzy żywotów ,najczęściej anonimowi , czerpali ze wszelkich żródeł wiary ,a prawda przeplatała się z fantazją , cudownością , legenda i podaniami.
W literaturze wykształciły się dwa osobowe wzorce świętego :
1.asceta , który rezygnuje z majątku w imię miłości do Boga i znosi wszelkie upokorzenia
2.męczeninik za obronę wiary katolickiej Największy sukces osiągnęła zawierająca wyidealizowane biografie osób uznanych za święte „Złota Legenda” z XIII w . włoskiego dominikanina Jakuba da Voragine.
Budowa Hagiografii nie jest skomplikowana, składa się z poniższych elementów:
a)prolog, czyli przyczyny opisywania życia świętych ,
b)opis narodzin świętego,
c)dzieciństwo ,które często było cudowne ,
d)młodość świętego objawienie świętości ,
e)czas związany ze ślubem czystości ,
f)opuszczenie domu rodzinnego przez ascetę ,
g)cuda czynione przez świętych za życia ,
h)prześladowania , umartwianie ciała
i)męczeńska śmierć ,
j) cuda czynione po śmierci .Hagiografia miała w średniowieczu głównie charakter parenetyczny, czyli zachęcający do naśladowania wzorców osobowych - ideału świętego .

Św. Jerzy
Męczennik , patron rycerzy, harcerzy , rolników .
W średniowiecznym państwie rosyjskim dzień Św. Jerzego był świętem prawosławnym , kończącym roczny cykl rolniczy.
Główny patron Anglii ,Gruzji ,Litwy ,Portugalii ,Bułgarii i Katalonii,
jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli.
Jerzy urodził się w chrześcijańskiej rodzinie pod koniec III wieku w Kapadocji .Podążał za przykładem ojca wstępując do armii rzymskiej .Został trybunem ludowym oraz hrabią .
(zdj.Prawosławna(bułgarska) ikona św. Jerzego)
W 305 roku prześladowcy chrześcijan pojmali Jerzego ,a następnie poddali go torturą. Został stracony przez swoich wrogów przed bramą miasta
Lidia Diaspolis .Święty Jerzy nie został upamiętniony w żadnych wczesnych dokumentach , które maja wartość historyczną , nie jest więc traktowany jako postać historyczna .

ludowycW średniowiecznym dziele ,,Złota Legenda” Jakuba de Voargine
św. Jerzy przedstawiany jest jako chrześcijanin, członek szanowanej rodziny kapadockiej .
Według legendy żył smok, który żądał ofiar .Tamtejszy król musiał złożyć w ofierze dla smoka swoją córkę .Pewnego razu gdy Jerzy przemierzał drogę wzdłuż jeziora spotkał płaczącą księżniczkę .Postanowił zabić smoka – w zamian za ten czyn zażądał by król wraz z poddanymi przyjęli chrzest święty .Jerzy zabił smoka włócznią.Król ochrzcił się wraz z całym ludem .Bohater dostał od monarchy ogromną sumę pieniędzy ,ten zaś rozdał ją ubogim.
Święty Jerzy zawędrował do miasta gdzie panował namiestnik Dacjan .Prześladował on chrześcijan .Jerzy wyznał przednim swoją miłość do Chrystusa .Namiestnik kazał czarnoksiężnikowi otruć Świętego ,wlewał on truciznę do jego wina, Jerzy za każdym razem czynił znak krzyża nad kielichem ,dzięki temu trucizna go nie zabijała. Wreszcie Św. Jerzy obiecał Dacjanowi ze złoży ofiarę jego bogom .Święty ukląkłszy prosił Boga aby zniszczył wszystkie pogańskie świątynie wraz z bożkami .Bóg wysłuchał prośby Jerzego, spalił wszystkie świątynię wraz z jej bożkami .Następnego dnia Jerzy został ścięty tak dopełnił swego męczeństwa .Ukazał się chrześcijanom podczas ich wyprawy na Saracenów ,pomógł im zająć Jerozolimę .
Opowieść o Świętym Jerzym i smoku przybyła do Europy podczas krucjat. Była ona dla rycerzy symbolem oraz wzorem doskonałego rycerza. Krzyżowcy wierzyli w swojego patrona do tego stopnia ,ze widzieli go w śród swoich szeregów .
Od 1222 roku -synod w Oksfordzie –Św .Jerzy jest patronem Anglii ,a jego święto należy do najbardziej uroczystych w tym kraju .W samej Anglii poświęcono temu męczennikowi ponad 160kościółów .We wczesnym średniowieczu pogańskie plemiona słowiańskie łączyły go z Jaryłą , która 23 kwietnia zabija Marzannę .Doszukano się tego w XIX w przekazach ludowych.
(zdj.Św.Jerzy walczący ze smokiem)

Święty Krzysztof
Pochodził z Małej Azji , z prowincji rzymskiej Licji , tu poniósł śmierć męczeńską za panowania cesarza Dacjusza ok. roku 250.
Krzysztof - z greckiego oznacza
„niosący Chrystusa ’’.
Jest on jednym z 14 wspomożycieli , czyli szczególnych patronów.
Najstarszym dowodem kultu Św. Krzysztofa z Licji jest napis z 452 roku ,
znaleziony w Haidar -Pacha , w Nikomedii ,
w którym jest mowa o wystawionej ku czci męczennika bazylice w Bitynii.
Z powodu braku szczegółowych informacji o świętym w okresie średniowiecza stworzono legendę na podstawie jego imienia „niosący Chrystusa”.Ze „Złotej Legendy” wiemy , że Krzysztof wyróżniał się niezwykłą siłą oraz wyglądem (miał ponoć 4 metry wzrostu i potężne barki).
(zdj.Św. Krzysztof niosący Jezusa)
(zdj. Świety Krzysztof z Dzieciątkiem Jezus ,
Oryginalna drewniana Figura )
Legenda o Św. Krzysztofie mówi nam , że szukał on swojego najwyższego Pana.
Na samym początku służył on królowi krainy, w której mieszkał .Kiedy okazało się, że król nie jest najpotężniejszym Panem ,bo boi się diabła Krzysztof opuszcza go i szuka diabła by mu służyć .

Udaje mu się go odnależć i służy dla niego , ale tylko do momentu kiedy okazuje się ,że i diabeł nie jest tym najważniejszym i najpotężniejszym Panem (ten zaś boi się Chrystusa).A więc Krzysztof wyrusza i poszukuj Chrystusa .
Bardzo długo nie może go znależć , aż na swojej drodze napotyka Pustelnika , który opowiada mu Chrystusie i uczy go prawd wiary .
Zaleca mu aby służąc Panu często pościł ,pomagał innym i bardzo dużo się modlił .Wysyła go na brzeg Jordanu by tam zamieszkał i żeby pomagał pielgrzymom i wędrownikom przechodzić na drugą stronę (aby ich przenosił na swoich potężnych ramionach na drugi brzeg rzeki).

Krzysztof zrobił wszystko według wskazówek Pustelnika.
Pewnej nocy usłyszał głos dziecka proszącego o pomoc w przedostaniu się przez rzekę .Krzysztof wziął go na swoje barki i wszedł do wody , z trudem udało mu się przeprawić z chłopcem na drugą stronę , ponieważ był on bardzo ciężki .Krzysztof zapytał go kim jest i dlaczego poczuł taki ciężar na swoich ramionach .Chłopiec odparł mu ,że jest Chrystusem którego szuka i że wraz z nim niósł on cały świat.
Następnie przybył on do miasta Samos w Licji ,ale nie znał on ich języka więc poprosił Pana by dal mu pojąć tę mowę i prośba się spełniła .Krzysztof w mieście tym nawracał pogan , ludzie którzy z nim rozmawiali stawali się chrześcijanami .Królowi panującemu w tym mieście bardzo się to nie podobało , ponieważ ludzie przestawali składać ofiary jego bogom . W końcu kazał on zabić Krzysztofa .Przywiązano go do pali i rycerze króla strzelali do niego z łuku .Żadna ze strzał nie trafiała go zawisły one w powietrzu . Król sądził ,że Krzysztof nie żyje blużnił na niego wtedy jedna ze strzał obróciła się w powietrzu i wbiła się prosto w oko króla .Krzysztof wiedząc że nazajutrz ma zostać ścięty ,nakazał królowi posmarować ranne oko krwią , w celu wyleczenia go . Król po egzekucji wziął odrobinę jego krwi i przyłożył do swojego oka modląc się przy tym słowami „W imię Boga i Świętego Krzysztofa ’’.Ozdrowiał natychmiast .Po całym zajściu król uwierzył w religię chrześcijańska i wydał dekret w którym zakazał blużnierstw na boga i Św. Krzysztofa, złamanie tego zakazu wiązało się z karą śmierci .